การเรียนรู้โดยไม่ต้องลองผิดลองถูกแบบไร้ทิศทาง
คลื่น ลูกใหม่ทุกลูกล้วนต่อยอดมาจากซากของคลื่นลูกเก่า ประวัติศาสตร์มีไว้ให้ศึกษา ประสบการณ์ของคนอื่นก็มีไว้ศึกษา จงเรียนรู้จากบทเรียนชีวิตของคนอื่น ใช้ประโยชน์จากมันเฉกเช่นว่ามันเป็นของเรา
ประวัติศาสตร์ มีทั้งเรื่องที่ดี และไม่ดี ซึงมีประโยชน์ต่อคนรุ่นหลังทั้ง 2 อย่าง สิ่งไหนดี เราก็เอามาเป็นแบบอย่างในการประพฤติปฏิบัติ ส่วนสิ่งไม่ดี เราก็ศึกษาไว้เป็นอุทาหรณ์ เป็นภูมิคุ้มกัน โดยไม่ประพฤติปฏิบัติในแนวทางที่ไม่ดีนั้น เพราะจะทำให้เรามีโอกาสสูงที่จะประสบปัญหา เหมือน ๆ กับที่เราศึกษาจากประวัติศาสตร์นั้น
เช่น เราศึกษาประวัติคนติดยาเสพติด แล้วผลที่ตามมา ก็ไปเป็นขโมย นำเงินมาซื้อยาเสพติด แล้วก็เริ่มไปเป็นผู้ค้ายาเสพติดเสียเอง มีเงินมากใช้เงินสุรุ่ยสุร่าย สุดท้าย ก็ถูกตำรวจจับ ดำเนินคดี ติดคุกติดตาราง หนทางของการใช้ชีวิตแบบนี้ ก็จะมีจุดจบแบบนี้ แล้วเรายังจะนำมาเป็นแบบอย่างอีกหรือ เราควรนำมาเป็นอุทาหรณ์ ว่าเราจะไม่ทำแบบนี้ ต้องตระหนักถึงผลที่จะได้รับในอนาคต
ตัวอย่างในทางที่ดีบ้าง หากเราศึกษาการดำเนินชีวิตของคนที่เขาประสบความสำเร็จ ในวัยเด็กเขาทำตัวแบบไหน วัยนักเรียนเขาศึกษาเล่าเรียนแบบไหน เขาประพฤติปฏิบัติแบบไหน ศึกษาแนวทางแนวปฏิบัติของเขา แล้วเราก็นำมาปฏิบัติตามแนวทางนี้ อย่างตั้งใจ มานะพยายาม อดทน ไม่ย่อท้อ และต้องสม่ำเสมอ เราก็จะประสบผลสำเร็จได้เช่นกัน
หลายคนใช้ชีวิต โดยไม่รู้ว่า สุดท้ายจะเป็นอย่างไร คะนองไปตามหมู่เพื่อน สนุกสนานไปวัน ๆ ไม่มีเป้าหมาย ชิวิตก็จะโลไปเลมา ไม่มีทิศทางที่แน่นอน ไม่รู้ว่าจะเป็นลูกผีหรือลูกคน จะชั่วหรือดียังไม่ชัด โชคดีก็อาจจะแค่เสียเวลา โชคร้ายขึ้นมาก็อาจจะเสียอนาคตหรือเสียชีวิตเลยก็ได้
นักเรียนคนไหนที่ยังเป็นแบบนี้อยู่ รีบหาต้นแบบ หาไอดอล หาฮีโร่ ที่เราอยากเป็น และเหมาะสมกับตัวเรา ศึกษาชีวิตเขา วิธีการของเขา แล้วนำมาเป็นแบบอย่าง โดยใส่ความพยายาม ความมุ่งมั่น ความตั้งใจ อย่างสม่ำเสมอ และไม่ย่อท้อ เท่านี้เราก็มีโอกาสประสบผลสำเร็จเช่นกัน
เกิดในที่ ที่ดี นั้นดีแน่…เกิดในที่ ที่แย่ ก็ดีได้…เกิดที่ดี แล้วแย่ มีถมไป…เกิดที่ไหน ก็ดีได้ ถ้าใฝ่ดี…